یا منصُورُ، أمِتْ
اگر پای تنها ستاره تلویزیون، مختارنامه نشسته باشید و بجای تماشای شبکههای دیگر (مثلا از آنهایی که فقط خانه همسایهها دارد یا برنامههای فوقالعاده جذاب روز تعطیل شبکههای هفتگانه) برای جمعه شبهای شبکه یک لحظهشماری کرده باشید، حتما شعار «یا منصُورُ، أمِت!» را شنیدهاید. عبارتی که خیلیها را به فکر برد که ریشه و مبدا این عبارت از کجاست. آنطور که بسیاری نقل کردهاند، سابقه این شعار، برمیگردد به نخستین جنگ اسلام و کفر، جنگ بدر. جایی که برای روحیه دادن به لشکر کمشمار اسلام و برای تداوم پیروزیشان، این رجز آشکار را میخواندند؛ «ای پیروز شده، بکش!» (اَمِت، فعل امر از ریشه موت است.) در کوفه هم «مسلم ابن عقیل» با همین شعار برای حمایت از «هانی» قیام کرد. برخی نوشتهاند چهار هزار نفر و برخی گفتهاند 18 هزار بیعتگر با همین فریاد، گرد او جمع شدند و در آخر کار، شد آنچه نباید و البته دیدید. زید بن علی بن حسین هم با همین شعار، قیام ناموفق خود را آغاز کرد. در خونخواهی مختار هم این جمله کلیدی در کنار شعار اصلی «یا لثارات الحسین» استفاده شد تا کنایهای باشد به مرگ دشمن و رعب و هراس بیاندازد در دلهایشان. انگار که کلمه رمز مشهور همه این قیامها در مقابل عده فراوان حاکم، همین رجز شجاعانه باشد.
حالا این عبارت را بگذارید کنار قول صمیمانه خدا که آن هم در ابتدای مختارنامه نقش میبندد: «فَسیَعْلَمُ الَّذینَ ظَلَمُوا اَیَّ مُنقَلَبٍ یَنْقَلِبُونَ»؛ کسانی که ظالمند، به زودی خواهند دانست که به کدام بازگشتگاه باز خواهند گشت. (سوره شعرا، آیه 227) تا از تلخی شعار کاسته شود. نمیدانم چرا دلم میخواهد با این جمله توفانی امیرالمومنین به پیشواز محرم، بروم. جملهای که فکر میکنم به شعار همه قیامکنندگان و مظلومان ابدی، ربط ویژهای دارد؛ اگر وقتش برسد: «یَومُ الْمَظْلُومِ عَلَی الظّالِم، اَشَدُّ من یَوْمِ الظّالِم عَلَی الْمَظْلومِ»؛ روز ستمدیده بر ستمکار، سختتر است از روز ستمکار بر ستمدیده. (نهجالبلاغه، ترجمه علامه شهیدی)
کلمات کلیدی :